تاییدیه وال مش می بایست توسط مهندسین ناظر و بر اساس قوانین و دستورالعمل های مندرج در آیین نامه ها و نشریات اجرایی صورت گیرد که این قوانین توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان تدوین و تصویب می شوند. پس می توان گفت که تأییدیه وال مش دلیل محکمی بر اجرای صحیح و اصولی آن در بخش های مختلف سازه بوده که باعث می شود این بخش ها از استحکام و ایمنی کافی در برابر نیروهای وارده برخوردار باشند. در تعریف سیستم وال مش می توان گفت که این سیستم یکی از انواع وال پست بوده که از آن با عنوان نسل نوین وال پست و جایگزین آن نیز یاد می شود.
در سیستم وال مش از شبکه الیاف نوع فایبرگلاس در فرایند مهارسازی اجزای غیر سازهای استفاده می شود که به دلیل نوع طراحی و ساختار خاصی که دارد به افزایش مقاومت سازه، بالا رفتن سرعت مقاوم سازی و کاهش هزینه ها در آن کمک زیادی می کند. با توجه به اهمیت بالای تأییدیه وال مش در عملکرد و کارایی آن در سازه و نقش مهم سازمان نظام مهندسی در پیشبرد اهداف ساختمان سازی، در ادامه این مطلب قصد داریم ضمن معرفی سازمان نظام مهندسی ساختمان و مسئولیت و وظایف اصلی آن به نقش قوانین این سازمان در ایمنی ساخت و سازها، اهمیت ویژه مهار دیوار با وال پست در مناطق لرزه خیز، معرفی وال مش به عنوان بهترین جایگزین برای وال پست در ساختمان و غیره بپردازیم که امیدواریم این مطالب مورد توجه و استفاده شما مخاطبان قرار گیرد.
معرفی سازمان نظام مهندسی ساختمان
سازمان نظام مهندسی در دسته سازمان های غیرانتفاعی و خصوصی قرار می گیرد که در آن به قوانین، استانداردها و آیین نامه ها اجرایی در حوزه ساخت و ساز پرداخته می شود. این استانداردها و آیین نامه های اجرایی به گونه ای تنظیم شده اند که بتوان از آنها در پیشبرد اهداف ساخت و ساز استفاده کرد. البته اجرای این قوانین و استانداردها می بایست توسط تشکل های حرفه ای مهندسی انجام شود که از دانش و تخصص کافی در این زمینه برخوردار هستند.
تصویب اولین قانون سازمان نظام مهندسی در رابطه با ساخت و ساز به سال ۱۳۷۴ برمی گردد و این سازمان هم اکنون در همه استان ها از طریق تشکل های صنفی نمایندگی دارد. در نهایت سازمان نظام مهندسی با کمک مهندسین مجرب در این زمینه در سال ۱۴۰۰ یک پیش نویس جدید از دستورالعمل ها و قوانین ساخت و ساز تهیه کرد و آن را در اختیار عوامل اجرایی فعال در این زمینه قرار داد.
مسئولیت و وظایف اصلی سازمان نظام مهندسی ساختمان (تاییدیه وال مش)
شاید در نگاه اول این طور به نظر رسد که سازمان نظام مهندسی ساختمان یک تشکل خصوصی است که به منظور تأمین منافع مهندسین و حمایت از آنها تأسیس شده است. ولی با توجه به وظایف سازمان نظام مهندسی و بررسی چشم اندازهای آن می توان به این موضوع پی برد که این سازمان در کنار تأمین منافع صنفی خود درصدد کمک به اجرای صحیح و اصولی ساخت و سازهاست که نفع آن به بخش اجرایی و خود مردم نیز می رسد و به توسعه و آبادانی کشور نیز کمک زیادی می کند.
به عبارت دیگر می توان گفت که مسئولیت اصلی سازمان نظام مهندسی ساختمان اطمینان از بهداشت، ایمنی، آسایش و صرفه اقتصادی در ساخت و سازهاست. بر همین اساس این سازمان مجموعه ای از قوانین و استانداردها را وضع کرده که عوامل اجرایی مستلزم اجرای آنها هستند تا ساخت و سازها به صورت ایمن، به صرفه و با کارایی بالا اجرا گردند. همچنین این قوانین و استانداردها به گونه ای تدوین شده اند که بتوانند به حفظ سرمایه های ملی، منافع عمومی و بهبود شرایط ساخت و سازها در کشور کمک کنند.
آیا وال مش مورد تایید سازمان نظام مهندسی ساختمان و مقررات ملی است؟
در جواب این سؤال که آیا وال مش مورد تأیید سازمان نظام مهندسی ساختمان و مقررات ملی است می توان گفت که سیستم وال مش به عنوان نسل نوین وال پست ها مورد تأیید این سازمان بوده و مهندسین ناظر، طراحان ساختمان و سازندگان آن میتوانند با دریافت تأییدیه وال مش و رعایت قوانین مندرج در پیوست ۶ آیین نامه ۲۸۰۰ از این روش به عنوان جایگزین وال پست های مرسوم و سنتی در فرایند مقاوم سازی استفاده نمایند. اجرای صحیح و اصولی وال مش در کنار افزایش مقاوم و دوام سازه در برابر بارهای وارده باعث افزایش سرعت اجرایی فرایند مقاوم سازی و صرفه جویی در هزینه ها می شود.
نقش قوانین سازمان نظام مهندسی در ایمنی ساخت و ساز و تاییدیه وال مش
زلزله اخیر کرمانشاه و خسارت های به جا مانده از آن سازمان نظام مهندسی ساختمان را بر آن داشت که یک سری قوانین را برای اجرای صحیح و اصولی ساختمان وضع کند. این قوانین که در قالب یک سری ضوابط و دستورالعمل ها در آیین نامه ها و نشریات اجرایی گنجانده شده است تأثیر بسزایی بر مقاومت ساختمان به ویژه بخش های غیرسازه ای آن در برابر زلزله دارد.
بر همین اساس تمام عوامل اجرایی در بخش های مختلف فرایند ساخت و ساز به ویژه در بخش مقاوم سازی آن مستلزم استفاده از این دستورالعمل ها و رعایت آنها هستند تا از بروز خسارت های این چنینی جلوگیری شود. علاوه بر آن شهرداری ها موظف شده اند که مجوز ساخت را بر اساس قوانین و مقررات ملی ساختمان که توسط سازمان نظام مهندسی وضع شده صادر نمایند. البته میزان نظارت بر اجرای ساخت و ساز بر اساس ضوابط و دستورالعمل ها در نواحی زلزله خیز بیشتر است.
اهمیت ویژه مهار دیوار با وال پست در مناطق لرزه خیز
زلزله همواره تهدیدی جدی برای بخش های مختلف ساختمان به ویژه دیوارهای غیرسازه ای بوده که این موضوع در مناطق لرزه خیز از اهمیت بیشتری برخوردار است. بارها مشاهده شده است که بخش های سازه ای ساختمان مانند ستون ها و تیرها پس از زلزله آسیب چندانی ندیده اند ولی بخش های غیرسازه ای آن به ویژه دیوارها به طور کامل تخریب شده اند که این موضوع دلیلی بر مقاومت پایین دیوارهای غیرسازه ای در برابر نیروهای وارده است.
از آن جایی که دیوارهای غیرسازه ای ساختمان در مقایسه با اسکلت یا سازه اصلی، استحکام و مقاومت پایین تری دارند اجرای وال پست می تواند به افزایش مقاومت و ایمنی آنها در برابر نیروها و بارهای وارده به ویژه نیروهای ناشی از زلزله کمک زیادی کند. البته اجرای وال پست در دیوارها می بایست به صورت صحیح و اصولی و بر اساس ضوابط و دستورالعمل های اجرایی صورت گیرد تا از کارایی لازم در برابر نیروهای وارده برخوردار باشد. سیستم وال مش نیز به عنوان نسل نوین وال پست می تواند راهکار مناسبی در این زمینه باشد که بهره برداری از آن نیازمند تأییدیه وال مش است.
عدم اجرای وال پست و تخریب ساختمان ها در زلزله کرمانشاه
با توجه به اهمیت بالای فرایند مقاوم سازی در بخش های مختلف ساختمان لازم است از انواع وال پست در فرایند مقاوم سازی بخش های غیرسازه ای استفاده شود تا مقاومت و ایمنی این بخش ها در برابر نیروهای ناشی از زلزله افزایش یابد. با این وجود عدم استفاده از وال پست در فرایند مقاوم سازی و یا عدم اجرای صحیح آن می تواند ایمنی ساختمان را به خطر اندازد و باعث ایجاد خسارت های مالی و جانی بسیاری در این زمینه شود که این مسئله را می توان به وضوح در نتایج ثبت شده از زلزله اخیر کرمانشاه مشاهده کرد.
در این زلزله ساختمان هایی که در طراحی آنها از وال پست استفاده نشده بود و یا اجرای وال پست در آنها به صورت صحیح و اصولی صورت نگرفته بود با خسارت های بسیاری به ویژه در بخش غیرسازه ای همراه بود. در چنین شرایطی سیستم وال مش می تواند جایگزین مناسبی برای وال پست های رایج و سنتی باشد، البته به شرطی که فرایند اجرایی آن همراه با تأییدیه وال مش از سوی ناظر باشد.
وال مش بهترین گزینه و جایگزین برای وال پست در ساختمان
از سیستم وال مش به دلیل ویژگی ها و مزایایی که دارد به عنوان بهترین گزینه و جایگزین برای وال پست در مقاوم سازی ساختمان یاد می شود؛ البته به شرطی که اجرای این سیستم به طور صحیح انجام شود و همراه با تأییدیه وال مش باشد. در اجرای وال مش به دلیل طراحی ساده ای که دارد نیازی به بکارگیری نیروی اجرایی با تخصص و تجربه بالا نیست و یک اکیپ نیمه حرفه ای نیز می تواند از عهده اجرای آن برآید. همچنین در سیستم وال مش نیازی به نصب میلگرد بستر و وادارهای قائم و افقی نیست که همین امر نیز باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود. علاوه بر آن مصالح و متریال بکار رفته در سیستم وال مش در مقایسه با دیگر مصالح مورد استفاده در فرایند مقاوم سازی ارزان تر بوده و همین مسئله نیز باعث کاهش هزینه های اجرایی می شود.
سیستم وال مش به دلیل طراحی خاص و ساختار سبکی که دارد تأثیر چندانی بر وزن و بار مرده ساختمان ندارد و همین امر نیز باعث مهار سازه در برابر زلزله می گردد. همچنین امکان اجرای وال مش در ساختمان هایی که در ساختار آنها بنا بر دلایلی از وال پست اولیه استفاده نشده است وجود دارد و دیگر نیازی به تخریب و بازسازی بخش های مورد نظر جهت مقاوم سازی به روش وال پست نیست. عدم نیاز به اجرای یک سری مراحل در فرایند مقاوم سازی به روش وال مش، طراحی ساده این سیستم و اجرای آسان آن باعث شده که این سیستم وال مش از سرعت اجرایی بالایی برخوردار باشد که همین موضوع نیز باعث کاهش زمان اتمام پروژه می شود.
دریافت تأییدیه وال مش بر اساس اصول و ضوابط پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰ و نشریه ۷۱۴
دریافت تاییدیه وال مش مستلزم رعایت قوانین آیین نامه های اجرایی وال مش مخصوصاً ضوابط و دستورالعمل های مندرج در پیوست ۶ استاندارد ۲۸۰۰ و نشریه ۷۱۴ بوده که لازم است به طور دقیق مورد اجرا قرار گیرند. در این قوانین به نحوه صحیح مهارلرزه ای به روش وال مش اشاره شده است. همچنین این ضوابط نحوه طراحی وال مش، نوع متریال بکار رفته در طراحی و نحوه اجرای آن را شامل شود که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم. در طراحی وال مش از شبکه الیاف به ویژه مش فایبرگلاس در کنار پلاسترهای گچی و سیمانی در فرایند مقاوم سازی استفاده می شود.
در این روش خمش دیوار به صورت یکطرفه و در راستای قائم بوده و به همین دلیل نیازی به استفاده از وادار نیست. علاوه بر آن در مهار لرزه ای دیوار از طریق تسلیح آن با شبکه الیاف هیچ محدودیت طولی برای این کار وجود ندارد. همچنین برای دریافت تأییدیه وال مش بر اساس ضوابط اجرایی لازم است در کار با مش فایبرگلاس AR از پلاستر سیمانی و در کار با مش فایبرگلاس E-Glass از پلاستر گچی استفاده گردد. بعلاوه مقاومت تسلیم الیاف بکار رفته در این روش می بایست در محدوده ۱۰۰۰ مگاپاسکال باشد.
اجرای وال مش بنا بر نیازی مقاوم سازی می تواند به صورت نواری و یا سراسری انجام شود که طبق ضوابط اجرایی برای روش سراسری لازم است از مش فایبرگلاس با گرماژ حداقلی ۵۰ گرم بر متر مربع استفاده شود. در طرف مقابل برای روش نواری می بایست از مش فایبرگلاس با گرماژ ۱۰۰ گرم بر متر مربع استفاده گردد. تأییدیه وال مش مستلزم رعایت ضوابط و دستورالعمل های اجرایی بوده که در این بخش به یک سری از آنها پرداخته شد.
وال مش در ساختمان چگونه اجرا می شود؟
در ابتدا لازم به ذکر است که در روش وال مش با فرض خمش یکطرفه در دیوار و در راستای قائم نیازی به استفاده از وادار نیست و هیچ محدودیت طولی برای اجرای آن وجود ندارد. همچنین در این روش از شبکه الیاف استفاده می شود که جنس آن معمولاً از الیاف فایبرگلاس یا شیشه باشد. این الیاف در دو نوع معمولی و مقاوم در برابر قلیا طراحی می شوند که جهت دریافت تأییدیه وال مش لازم است بر اساس شرایط کاری مورد استفاده قرار گیرند. برای اجرای وال مش نخست سطح مورد نظر از هر گونه آلودگی پاک می شود.
سپس بر روی سطح از لایه اول پلاستر استفاده می شود که انتخاب آن می بایست بر اساس جنس توری فایبرگلاس باشد که برای آشنایی بیشتر با این توری مطالعه مقاله “توری وال مش چیست؟” را پیشنهاد می کنیم.اجرای پلاستر می تواند به صورت دستی با استفاده از ماله یا کاردک و یا به صورت ماشینی با استفاده از دستگاه های پاششی انجام شود. در مرحله بعدی توری فایبرگلاس با توجه به نوع طراحی وال مش بر روی سطح نصب می گردد. پس از نصب کامل توری نوبت به اجرای لایه دوم پلاستر می رسد تا سطح توری به طور کامل با آن پوشانده شود. در آخر از نبشی و ناودانی جهت مهار سطح مورد نظر در اسکلت اصلی سازه استفاده می شود که برای اتصال آنها و دیگر اجزای وال مش می توان از چسب اپوکسی استفاده کرد. رعایت دقیق این مراحل برای تأییدیه وال مش از سوی ناظر لازم و ضروری است.
نقش مهندسین ناظر ساختمان در اجرای صحیح وال مش و تأییدیه وال مش
اجرای وال مش زمانی به حفظ انسجام و یکپارچگی بخش های غیرسازه ای و مقاومت آنها در برابر لرزش کمک می کند که به صورت درست و اصولی و بر اساس ضوابط و دستورالعمل های اجرایی انجام شود. بر همین اساس نظارت بر فرایند اجرایی وال مش و کنترل آن از اهمیت بالایی برخوردار است که این کار معمولاً توسط مهندس ناظر ساختمان انجام می شود. ناظر ساختمان می بایست به طور منظم و دقیق بر اجرای وال مش نظارت داشته باشند و تمامی مراحل آن را از نظر ضوابط و دستورالعمل های اجرایی مورد بازرسی قرار دهد و در نهایت تأییدیه وال مش را صادر نماید.
از وظایف و مسئولیت های ناظر ساختمان در اجرای وال مش می توان به نظارت بر مراحل اجرایی سیستم وال مش، بررسی کیفیت مصالح و متریال بکار رفته در آن و غیره اشاره کرد. با توجه به نقش مهم و تأثیرگذار ناظر بر نتیجه نهایی سیستم وال مش، در صورت وجود هر گونه نقص یا مشکل در اجرای آن پس از تأییدیه وال مش، ناظر موظف به پاسخگویی است. بر همین اساس مهندسین ناظر می بایست در کنار تعهد و مسئولیت پذیری بالا، بر تمامی ضوابط و دستورالعمل های مندرج در آیین نامه ها در رابطه با اجرای وال مش تسلط کافی داشته باشند.
سرعت اجرای وال مش در مقایسه با وال پست چگونه است؟
در مقایسه وال مش و وال پست از نظر سرعت اجرایی می توان گفت که سرعت اجرایی وال مش به دلیل نوع طراحی و ویژگی هایی که دارد در مقایسه با وال پست بیشتر است. در ابتدا لازم به ذکر است که مراحل اجرایی وال مش در مقایسه با وال پست کمتر است. به عنوان مثال در روش وال مش نیازی به نصب میلگرد بستر و وادارهای قائم و افقی نبوده که همین امر نیز باعث بالا رفتن سرعت اجرایی در فرایند مقاوم سازی می شود.
همچنین در اجرای وال مش برخلاف وال پست به دلیل طراحی ساده و آسانی که دارد نیازی به صرف زمان بالایی نیست و همین امر نیز باعث بالا رفتن سرعت فرایند مقاوم سازی می شود. از آن جایی که امکان اجرای وال مش در مهار بخش های غیرسازه ای در ساختمان های بدون وال پست اولیه وجود دارد، دیگر نیازی به تخریب و بازسازی بخش های غیرسازه ای جهت اجرای وال پست و صرف زمان بالا برای این کار نیست که همین امر نیز دلیلی بر سرعت بالای اجرایی در روش وال مش است.
مهندسین ناظر نماینده سازمان نظام مهندسی در تاییدیه وال مش و اجرای صحیح آن
مهندس ناظر ساختمان موظف است بر مراحل اجرای وال مش نظارت داشته باشند و فرایند اجرایی آن را به طور منظم و دقیق مورد بازرسی قرار دهد. مهندس ناظر نماینده ای از طرف سازمان نظام مهندسی بوده که تأییدیه وال مش می بایست با نظر وی صورت گیرد. حال چنان چه یکی از مراحل وال مش به درستی اجرا نشده باشد مهندس ناظر موظف است قصور صورت گرفته را به مهندس اجرایی اطلاع دهد تا در اولین فرصت مورد اصلاح قرار گیرد.
جمع بندی نهایی
مهارلرزهای در ساختمان به ویژه در مناطق زلزله خیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده که لازم است بدان توجه ویژه ای شود. معمولاً از روش های مختلفی در این فرایند به ویژه بخش های غیرسازه ای استفاده می شود که سیستم وال مش یکی از مؤثرترین آنهاست. وال مش یکی از انواع وال پست بوده که به دلیل ویژگی ها و مزایایی که دارد از آن به عنوان نسل نوین وال پست و بهترین جایگزین برای آن یاد می شود. البته اجرای وال مش می بایست بر اساس ضوابط و دستورالعمل های مندرج در آیین نامه ها و نشریات اجرایی صورت گیرد تا فرایند مهار لرزه ای اجزای غیرسازه ای و مقاوم سازی از کیفیت و کارایی لازم برخوردار باشد. بر همین اساس پس از اتمام پروژه مقاوم سازی لازم است تأییدیه وال مش از سوی مهندس ناظر صادر گردد تا سازه مورد نظر از کیفیت و کارایی لازم برخوردار باشد.
سلام وقت بخیر ، آیا میشه از وال پست منقطع در اجرای وال مش استفاده کرد؟
با سلام خیر چون اول فرآیند دیوارچینی انجام می شود نمی توان از وال پست منقطع استفاده کرد و باید از پروفیل فولادی گالوانیزه نبشی یا ناودانی استفاده کرد.
با سلام ، در حال بررسی نقشه طراحی شده برای اجرای وال مش یک پروژه بودم این سوال برام پیش آمد که چرا توری فایبرگلاس در هر دو طرف دیوار اجرا می شود؟
سلام و عرض ادب اجرای توری وال مش در دو طرف دیوار صرفا یک پیشنهاد نیست بلکه الزام آیین نامه ای است. براساس نشریه 714 سازمان برنامه و بودجه با توجه رفت و برگشتی بودن بار باد و زلزله، تسلیح دیوار به روش وال مش باید در دو سمت دیوار انجام شود.
خسته نباشید ، وظیفه نظارت رو وال پست برعهده کدام مهندس ناظر است؟
سلام ، توری فایبرگلاس ترک گیر به خاطر مقاومت کششی بالا در داخل جرز دیوار استفاده شده و باعث مقاومت کششی دیوار و ترک نخوردن آن میشود.
وال مش در ایین نامه تایید شده
سلام وقت بخیر ، بله در پیوست ششم استاندارد 2800 و ضابطه های مقررات ساختمان سیستم وال مش به عنوان جایگزین نوین وال پست های فلزی شناخته شده و اجرای این سیستم به دلیل ویژگی ها و مزایای خاصی که دارد به مهندسان ساختمان پیشنهاد شده است.